Ellen Kroese: ‘De stem van ondernemers mag sterker’

ellen kroese

Directeur VNO-NCW Brabant Zeeland – Raadslid SER Brabant

Samenwerken aan arbeidsmarktvraagstukken

De belangrijke vraagstukken rond klimaat en verduurzaming, de uitdaging om anders te gaan kijken naar voedselproductie en -verwerking, circulair ondernemen, baanbrekende technologische ontwikkelingen: al deze ontwikkelingen hebben effect op de arbeidsmarkt. Ondernemers hebben echter het gevoel dat het tekort aan beschikbare menskracht op de arbeidsmarkt de groei en ontwikkeling gaat remmen die nu en in de fase na de coronacrisis op gang komt. Zij willen een cruciale rol spelen bij het vinden van oplossingen voor de arbeidsmarktvraagstukken.

 Uit ons eigen ledenonderzoek over de huidige dynamiek en ambities, staat naast de aandacht voor sociale binding binnen de teams, de vraag naar talent het hoogst op de agenda van ondernemers. Iedereen heeft onvervulbare vacatures, zelfs in sectoren die het in coronatijd erg zwaar hebben gehad: de horeca en horeca-gerelateerde branches. Het vraagstuk speelt in alle Brabantse arbeidsmarktregio’s en op alle niveaus, van mbo tot universitair. Met name de behoefte aan vakmensen is nijpend. Rond de vraagstukken van de arbeidsmarkt bewegen zich heel veel spelers, die in Brabant gelukkig goed samenwerken en overleggen. We leren daarin voortdurend, want de noodzaak voor samenwerking is groot en vertrouwen in elkaar is de sleutel. Wij als VNO-NCW Brabant Zeeland vertegenwoordigen de stem van het bedrijfsleven. Dat doen we onder andere in alle arbeidsmarktregio’s, bij alle gemeenten en in de triple helix. De stem van de ondernemers mag de komende tijd echter sterker worden, omdat de arbeidsmarktvraagstukken zich daar concentreren. Er moet dus goed geluisterd worden naar de behoefte van het bedrijfsleven.

Integraal

In de diverse overleggen onderzoeken we gezamenlijk wat er collectief kan worden aangepakt. We willen een integrale aanpak ontwikkelen. Dat werkt beter dan allerlei subsidies en financieringen voor goed bedoelde maar versnipperde trajecten. Daarbij hoort de doelgroep aan het stuur te zitten: de ondernemers die met het vraagstuk worstelen. We denken dat het talent te vinden is bij onbenut arbeidspotentieel: mensen die nog niet participeren maar dat wel zouden kunnen, en bij de parttimers die misschien wel meer willen werken. Om deze mensen en degenen die naar een andere werkgever zouden willen, te begeleiden is het bedrag van 5 miljoen euro voor ‘Nederland leert door’[1] natuurlijk zeer welkom. In samenwerking met het mbo, en hopelijk binnenkort ook het hbo, kunnen we zo een aanbod ontwikkelen waardoor we meer mensen werkzekerheid kunnen bieden. 

Arbeidsmobiliteit in de regio

Het bieden van werkzekerheid komt tegemoet aan de lokale gebondenheid van mensen. Ze willen bij voorkeur in hun eigen sociale structuur blijven, ook als hun baan wegvalt. Iemand die bijvoorbeeld een 9-tot-5 baan heeft, vindt het moeilijk een functie aan te nemen als daar wisselende diensten bij horen. Als het om werk in een andere regio gaat, wordt het helemaal ingewikkeld. Dus moeten mensen in hun eigen regio kunnen bewegen naar een ander bedrijf of een andere sector. We zoeken gezamenlijk naar oplossingen. Eén daarvan is een platform dat we momenteel bouwen. Daar vinden werkgevers en werkzoekenden op één plek het totale aanbod. Zo breng je de dynamiek ook waar die hoort te zitten: bij de mensen die werk zoeken en de ondernemers die mensen zoeken.

Imago

Voor het vervullen van vacatures gaan ook de grensoverschrijdende arbeid en de arbeidsmigratie een grote rol spelen. Het is echter een flinke uitdaging om vanuit de grensgebieden van België en Duitsland in Nederland te komen werken. We zullen dan ook moeten zorgen voor goede arbeidsvoorwaarden, passende huisvesting, grensoverschrijdende wet- en regelgeving en vooral ook voor een goed imago van Brabant. Een soortgelijke aanpak is nodig voor het binden en boeien van mensen die hun opleiding in Brabant hebben gevolgd. Zeker de hoogopgeleide mensen kiezen vaak niet voor een baan in Brabant. Hun behoefte zit met name in het cultuuraanbod, de beschikbaarheid van geschikte woningen en de bereikbaarheid. Ook daar moet dus aandacht voor zijn.

In Zuid gebeurt het!

Helaas slibt het wegennet dicht, zijn OV-verbindingen vaak niet logisch of zelfs niet beschikbaar. De economische kracht van bijvoorbeeld de Brainport vraagt om een rechtstreekse OV-verbinding naar Aken, Düsseldorf en Antwerpen. Om de economische groei die eraan komt, waar te maken verwachten wij van het Rijk een visie voor en investering in Zuid-Nederland. Wij van onze kant mogen wel wat trotser zijn op die economische kracht en de betekenis ervan in het centrum van West-Europa nog meer uitdragen. Als VNO-NCW Brabant Zeeland bundelen we met dat doel de krachten met de Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV). Onder het motto ‘In Zuid gebeurt het’ kunnen we gezamenlijk een sterke lobby voeren. Daarbij hebben we uiteraard de steun nodig van een krachtig provinciebestuur.

Leren van elkaar

In de huidige fase, waarin de arbeidsmarktvraagstukken enorm zijn en belangrijke maatschappelijke vraagstukken als de verduurzaming vragen om grote stappen in innovatie, is het belangrijk om van elkaar te leren. Wij nemen daarin een rol: we halen best practices op, stimuleren bedrijven om innovaties te delen met elkaar en we werken aan de randvoorwaarden die nodig zijn om tot innovatie te komen. Zo denken we dat het belangrijk is om de impasse rond stikstof te doorbreken door tijdelijk wat ruimte te geven aan bedrijven die duurzaam willen innoveren. Bij dit alles is er het gedeelde besef dat we met elkaar grote uitdagingen hebben op het gebied van een inclusieve samenleving met werk en gelijke kansen en een duurzame leefomgeving. Om daar oplossingen voor te vinden, moet je de brug slaan. Daar maken wij ons als vertegenwoordiger van ondernemend Brabant hard voor.

[1] Via de subsidieregeling NL leert door is het mogelijk kosteloos scholing te gaan volgen. Er zijn in 2020 en 2021 tussen de 50.000 en 80.000 gratis (online) scholingstrajecten beschikbaar.

Ellen Kroese is directeur van VNO-NCW Brabant Zeeland. In de SER Brabant deelt zij het perspectief van werkgevers op vele actuele thema’s.