Elke vierkante meter telt! Bodem en water centraal in ruimtelijke planning
Dat de verandering van het klimaat aanzienlijke gevolgen heeft voor de ruimtelijke inrichting, klinkt de laatste tijd steeds duidelijker door. De recente IPCC-rapporten waarschuwen voor de ingrijpende gevolgen van onder meer de stijging van de zeespiegel. Bodem, water en lucht – de natuurlijke systemen – zijn daarin op verschillende manieren cruciaal: ze staan onder druk én ze zijn een deel van de oplossing. Ook het rijk zet hier met haar recente Ruimtelijke Ordeningsbrief stevig op in. De draagkracht van het natuurlijk systeem hoort leidend te zijn in de ruimtelijke keuzes voor onder andere woningbouw, energietransitie, natuur, landbouw en economie. De praktijk, ook in Brabant, pakt nog vaak anders uit. We zijn gewend om vooral planologisch, efficiënt en economisch naar onze ruimtelijke inrichting te kijken. We hebben de planning dusdanig geoptimaliseerd aan de wensen van landgebruik, dat we niet langer goed kunnen inspelen op de effecten van klimaatverandering. Blijven we hieraan vasthouden, dan komt de veerkracht en kwaliteit van de Brabantse leefomgeving fors onder druk te staan. Het spanningsveld tussen het natuurlijk systeem en de vele ruimtelijke opgaven vraagt om stevige agendering én om handelen. Om invulling te geven aan het grote aantal ruimtevragers – van energietransitie tot woningbouw – telt letterlijk iedere vierkante meter.

Gepeperde dialoog met Klimaatonderlegger
We moeten ons daarom rekenschap geven van de natuurlijke elementen. Maar wat betekent het als we het natuurlijk systeem van bodem en water leidend laten zijn? Wat zijn de gevolgen voor de ruimtelijke inrichting van Brabant? En hoe vertaal je dat naar ons handelen? Die vragen staan centraal tijdens de interactieve expo op Brabant Ontmoet. Pieter van Geel (voorzitter van de Provinciale Raad voor de Leefomgeving/PRL) leidt de sessie. Landschapsarchitect en scherpdenker Thomas Jansen maakt het vraagstuk concreet door een Klimaatproeverij met de Brabantse Klimaatonderlegger: een kaart die de verschillende klimaatstromen in Brabant toont en de mogelijke effecten van klimaatveranderingen op het Brabantse landschap. Floris Alkemade (voormalig Rijksbouwmeester en lid van de PRL) daagt de deelnemers uit via een aantal prikkelende vragen.

Advisering Leefomgeving
De interactieve sessie op 15 juni maakt onderdeel uit van ons adviestraject Leefomgeving. BrabantAdvies wil het debat over de ruimtelijke inrichting van Brabant meehelpen verder te brengen. Daarbij zoomt ze in op het vraagstuk van klimaatverandering, de ruimtelijke ontwikkeling van Brabant en de rol van bodem en water als randvoorwaarden hiervoor. Bij uitstek een vraagstuk waarvoor we een provinciale rol zien: richtinggevend vanuit uitgangspunten en ontwerpprincipes die gemeentegrensoverstijgend zijn, als randvoorwaarden voor de invulling van wonen en werken, de landbouw en onze voedselvoorziening en de wijze waarop we de energietransitie vormgeven.

Voortbouwen
Met het adviestraject Leefomgeving bouwen we voort op eerdere advisering over dit thema. Met de publicatie ‘Bouwstenen voor Omgevingsvisie’ hebben we in 2017 aandacht gevraagd voor het belang van het klimaat en de bodem, als leidende principes voor de ruimtelijke inrichting. Dit in samenhang met aandacht voor positieve gezondheid, krimp en groei en kwaliteit van samenleven. In het vervolg daarop hebben we in onze adviezen veel aandacht besteed aan de vraag hoe te komen tot een samenhangende benadering van ruimtelijke ontwikkeling: het borgen van omgevingskwaliteit in een gebiedsgerichte benadering, in het samenspel met partijen en vanuit de provincie vooral met andere overheden (met name waterschappen en gemeenten als eerste overheid).

Voor meer informatie over het adviestraject Leefomgeving: neem contact op met Sjors Willems, en/of Alwin Groen. De contactgegevens vind je op onze teampagina.