‘Onze brede scope vanuit vier adviesraden is uitzonderlijk’

Samenwerking en gelijkwaardigheid in uitvoering en beleid. Koen van der Veer, de nieuwe directeur van BrabantAdvies, bestempelt ze als de fundamenten van grote organisaties. Daarbij zou de uitvoering de kern van de organisatie moeten zijn, vindt hij. Oók van de provinciale organisatie. “We zijn in een periode beland dat de roep om handen en capaciteit groter is dan de roep om meer beleid. Wil je effectief zijn in deze wereld, dan moet je de uitvoering dus centraal stellen.”

De locatie van BrabantAdvies, pal naast het provinciehuis in Den Bosch, voelt voor Koen nog wat onwennig. De stad en Brabant zelf zeker niet. De rasechte Brabander groeide op in Berkel-Enschot, studeerde in Amsterdam en Nijmegen en woont inmiddels in Vught. Na jarenlang heen en weer te hebben gependeld tussen woon- en werkplek, ook internationaal, speelt hij vanaf 21 januari een thuiswedstrijd. En hij heeft er zin in. “Ik kijk ernaar uit om nu echt te landen in Brabant, waar ik een sterke band mee heb. Het is gewoon een heel unieke regio.”

Breed vizier

Wat hem aanspreekt in zijn nieuwe rol bij BrabantAdvies, is de complexiteit van de maatschappelijke vraagstukken waarmee hij te maken krijgt, en ook de breedte van het pakket. “In mijn laatste functie bij maatschappelijk adviesbureau Purpose in Utrecht lag mijn focus op sociaal-maatschappelijke vraagstukken rondom schuldenproblematiek en armoede”, vertelt Koen. “Ik adviseerde publieke en private organisaties over bestaanszekerheid, leefbaarheid en veiligheid. Hier op mijn nieuwe plek wordt mijn vizier – met sociaal-economische vraagstukken, leefomgeving, gezondheid en het jongerenperspectief hierop – een stuk breder. Vooral de rol van BrabantAdvies om externe kennis te mobiliseren en de provincie vanuit verschillende perspectieven met integrale adviezen vooruit te helpen, vind ik een heel leuke.”

'De internationale positie van Brabant brengt ook enorme uitdagingen met zich mee'

Brugfunctie

Én een noodzakelijke, voegt hij eraan toe. “Grote organisaties, zoals de provincie of De Nederlandsche Bank waar ik zowel aan de beleidskant als in de uitvoering heb gewerkt, zijn vaak zo complex dat je als medewerker al je energie, kennis en capaciteiten nodig hebt om intern effectief te zijn. Dat maakt het per definitie lastig om buiten de organisatie veel verbindingen te leggen, hoe goed je voornemens ook zijn. Dat er in Brabant een onafhankelijk adviesorgaan is, dat juist als taak heeft om die externe kennis van buiten naar binnen te halen, is dan ook heel waardevol. Die brugfunctie en de brede scope waarover BrabantAdvies met vier adviesraden de provincie adviseert, is echt uitzonderlijk; daarin heeft Noord-Brabant voor andere provincies een voorbeeldrol.”

Perspectieven samenbrengen

Dat Brabant een wereldspeler is op technologisch innovatiegebied, met iconische namen als ASML en Brainport Eindhoven, geeft de regio volgens Koen een bijzondere positie. “Deze internationale positie brengt ook enorme maatschappelijke uitdagingen met zich mee”, zegt hij. “De regio groeit en bloeit, maar knalt uit haar jasje. Denk aan de invulling van de leefomgeving en het landelijk gebied, die steeds meer onder druk komen te staan. Maar ook aan het klimaat, de energietransitie, de stikstofcrisis, de woningnood, gezondheid, defensie, noem maar op. Het gaat hier om schaarste en schaalsprong, om brede welvaart dus. Al die opgaven raken elkaar en dat maakt het nog complexer. Wat je dan nodig hebt is een structuur, een organisatie die helpt om de verschillende perspectieven samen te brengen. De adviesraden die samen BrabantAdvies vormen, bieden de mogelijkheid om die integraliteit vorm te geven.”

Oliemannetje

Waar Koen echt op ‘aan’ gaat, is het verbinden van partijen. “Het is op het snijvlak van verschillende netwerken en perspectieven waar nieuwe inzichten ontstaan. De vraag is dan: hoe verbind je die partijen met elkaar? Dat is stakeholdermanagement à la lettre, en dat is hoe ik mijn rol zie als directeur van BrabantAdvies. Je moet een oliemannetje zijn tussen al die verschillende belangen. Én je moet zorgen dat je op het juiste moment met sterke, inhoudelijke adviezen komt. Die moeten scherp zijn, maar wel politiek gedragen kunnen worden. Het gaat er daarbij niet om dat iedereen meteen blij is met je advies. Die les heb ik bij De Nederlandsche Bank geleerd: je adviezen moeten standhouden en de toets van de tijd kunnen doorstaan. Dat gaat zeker op in een politieke context, zoals bij de provincie, waar het vooral draait om de middellange termijn.”

'Het is op het snijvlak van verschillende netwerken en perspectieven waar nieuwe inzichten ontstaan'

Jongste generatie

Wat Koen erg aan het hart gaat, zijn de jongeren in Brabant. “Het is niet meer vanzelfsprekend dat de volgende generatie het beter krijgt. Jongeren kampen met schulden, psychische problemen en een gebrek aan toekomstperspectief. Dit leidt tot een nog grotere tweedeling: wie vermogende ouders heeft krijgt een duwtje in de rug, degenen die dat niet hebben blijven achter. Die groeiende ongelijkheid zie je terug in de hele samenleving. We hebben nu het traject ‘Een Gezonde Toekomst’ lopen, een verkenning van onze Young Professionals Brabant voor een koers naar een gezonde toekomst. Veranderkracht is er genoeg, maar de daadwerkelijke sprong vooruit maken lukt vaak niet. Dat vastpakken en samen die kracht benutten is een van de boodschappen die we uitdragen. Dat is voor mij ook een van de redenen om mijn nevenfunctie als hoofddocent Monetair en Financieel Beleid aan de Radboud Universiteit aan te houden. Het houdt me fris en jong. Én het helpt me in mijn rol bij BrabantAdvies om in verschillende werelden actief te zijn.”

Meer impact maken

Genoeg werk aan de winkel dus. De komende honderd dagen focust Koen zich als nieuwe directeur vooral op zijn team en de adviesraden. “Er staat al een goed draaiende organisatie met hoogopgeleide professionals die hun vak verstaan. Ik ga als eerste dus maar eens heel goed kijken en luisteren. Én me verwonderen – dat vind ik wel een fijne eigenschap. In de gesprekken die ik tot nu toe heb gevoerd, ook met de voorzitters van de adviesraden, proefde ik sterk de wens om meer impact te maken en een concreter handelingsperspectief te bieden. Daarvoor is het belangrijk om adviezen zo concreet mogelijk te formuleren. Maak duidelijk op welk niveau het advies zit: kan het direct worden toegepast in een lopend uitvoeringsprogramma of gaat het om een visie voor de langere termijn? En wat is er dan voor nodig? Zo’n ordeningsstructuur, een soort kader, geeft scherpte en helderheid en kan helpen in de positionering van BrabantAdvies.”

Verbindingen leggen

Daarnaast wil Koen zo snel mogelijk zijn netwerk verbreden, zowel binnen de provincie als daarbuiten. “Ik wil in een sneltreinvaart verbindingen leggen, om de adviesraden te kunnen faciliteren in advisering met impact”, zegt hij. “Natuurlijk gaat het om de kwaliteit van onze adviezen; zijn die sterk en is de timing goed, dan wordt er iets mee gedaan en hebben wij iets in beweging gebracht. Maar net zo belangrijk zijn de relatie en samenwerking die daarbij komen kijken. Daarin zit wellicht de echte kracht van Brabant.”

Wil je een keer zelf kennismaken met Koen? Stuur een bericht naar: kvanderveer@brabantadvies.com.