Van pijnstillers tot hormonen: elk jaar belanden vele tonnen kilo’s aan humane medicijnresten en röntgencontrastmiddelen in het oppervlaktewater in Nederland. BrabantAdvies is gevraagd advies uit te brengen over welke rol de provincie Noord-Brabant in het vraagstuk ‘medicijnresten uit water’ kan vervullen en hoe het maatschappelijk bewustzijn van actoren rondom het gebruik van humane medicijnresten kan worden vergroot.
Naar een toekomstbestendig en robuust watersysteem
Voor een toekomstbestendig en robuust watersysteem is het noodzakelijk de waterkwaliteit en -kwantiteit op orde te hebben. In een aantal delen van Brabant is de waterkwaliteit beneden een te accepteren niveau. Steeds vaker worden in het oppervlaktewater en grondwater verhoogde concentraties verontreinigende stoffen aangetroffen. Medicijnresten vormen hierin een belangrijk bestanddeel. Om de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water te halen en een toekomstbestendig en robuust watersysteem te realiseren, is een plus in Brabant noodzakelijk.
Integrale systeemaanpak is noodzakelijk
Het vraagstuk over medicijnresten in water complex is doordat er meerdere stakeholders met verschillende verantwoordelijkheden, waarden en belangen bij betrokken zijn en doordat het wordt gekenmerkt door wetenschappelijke onzekerheden. Om de hoeveelheid medicijnresten in water te reduceren en het maatschappelijk bewustzijn rondom het gebruik van humane medicijnen te vergroten, is een integrale systeemaanpak cruciaal. Dit betekent dat de betrokken stakeholders samen dienen te werken aan systeeminterventies.
Provinciale rol
Op dit moment zien we dat met name het Rijk, gemeenten en waterschappen het vraagstuk actief oppakken door het uitrollen van de landelijke ketenaanpak. De rol van de provincie zit nu met name aan het einde van de keten in het waterdomein. De provincie kan hierin niet afdwingen, maar kan het vraagstuk, de urgentie van het probleem en de verkeerde prikkels in het huidige systeem wel bij de relevante stakeholders agenderen. Met de Brabantbrede kerngroep kunnen bovendien acties worden opgepakt, projecten worden gestimuleerd en worden verbreed.
Aanbevelingen
Voor de verdere invulling van de provinciale aanpak van medicijnresten in water geeft BrabantAdvies de volgende aanbevelingen mee:
- Kies voor een regionale leerstrategie voor het maatschappelijke vraagstuk ‘medicijnresten uit water’.
- Haak met het Brabants expertisenetwerk aan bij Green Deal ‘Duurzame Zorg voor een Gezonde Toekomst’ van het Ministerie van VWS.
- Benut de Omgevingswet als een belangrijk instrument bij het verwerkelijken van de ambities voor water, milieu, gezondheid, veiligheid en groene groei.
- Pak aanjaagfunctie voor een gezonder Brabant op.
- Agendeer het thema op de economische innovatie agenda.
- Benut creatief vermogen om op een positieve manier aan bewustwording te werken.
Delen:
